Ήθελα να γίνω δασκάλα αλλά οι γονείς μου δεν μπορούσαν να μου το αγοράσουν… ή αλλιώς: ο νέος Πρότυπος Εσωτερικός Κανονισμός

Μετά το τελευταίο χτύπημα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με τις διαθεσιμότητες των διοικητικών υπαλλήλων, η κυβέρνηση συνεχίζει την επίθεση στο πανεπιστήμιο, επιδιώκοντας να περάσει το χειρότερο μέχρι τώρα μέτρο, τους λεγόμενους «Εσωτερικούς κανονισμούς». Οι πρότυποι εσωτερικοί κανονισμοί που έρχονται ως συνέχεια του αντιδραστικού νόμου πλαισίου, ψηφίστηκαν μέσα σε μια περίοδο όπου το φοιτητικό κίνημα ήταν αδρανές, με τους φοιτητές να είναι πλήρως εντατικοποιημένοι στις υποχρεώσεις της εξεταστικής τους. Η επιλογή αυτής της περιόδου δεν είναι καθόλου τυχαία. Αντίθετα πρόκειται για μια μεθοδευμένη τακτική καθώς έχουμε δει να περνιούνται αντίστοιχες πτυχές αυτού του νόμου, σε τέτοιες περιόδους (εξεταστική Σεπτεμβρίου ’11 «νόμος-πλαίσιο», καλοκαίρι ’13 δίδακτρα μεταπτυχιακά, ιδιωτικοποίηση λέσχης).

300 καταλήψεις πανελλαδικά για 2 μήνες ήταν η απάντηση του φοιτητικού κινήματος, όταν ο νόμος πλαίσιο προσπάθησε να περαστεί στην ολότητα του το Σεπτέμβριο του 2011. Ένας νόμος πλήρως απονομιμοποιημένος που σε κάθε προσπάθεια εφαρμογής του έβρισκε το φοιτητικό κίνημα σε θέση μάχης, περνάει πλέον μεταμφιεσμένος και κομμάτι κομμάτι στις πλάτες μας. Από τα Συμβούλια Ιδρύματος που μπλοκαρίστηκαν πέντε συνεχόμενες φορές και τελικά έγιναν ηλεκτρονικά(!), μέχρι το σχέδιο Αθηνά και τους εσωτερικούς κανονισμούς, βλέπουμε την προσπάθεια ολοκλήρωσης του νόμου Διαμαντοπούλου – Αρβανιτόπουλου και της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης. Προσπάθεια που γίνεται μεθοδευμένα, όταν το φοιτητικό κίνημα είναι ανενεργό, όπως και την περίοδο που διανύουμε, που ο σύλλογος μας έχει να συνεδριάσει 2 μήνες.

Ο νέος εσωτερικός κανονισμός, ως κομμάτι του νόμου-πλαισίου, επιδιώκει την αναδιάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με τεχνοκρατικά «επιστημονικά» και “ουδέτερα” κριτήρια που αποκρύπτουν πλήρως τις πραγματικές προθέσεις και επιπτώσεις στον κοινωνικό και πολιτικό τομέα. Το κεφάλαιο προκειμένου να ξεπεράσει την κρίση του, αφενός αναζητά νέα πεδία κερδοφορίας (παιδεία, υγεία, φυσικοί πόροι), αφετέρου προσαρμόζει την εκπαίδευση στις ανάγκες της αγοράς, προκειμένου να παράγει το νέο μοντέλο εργαζομένου, που θα προσαρμόζεται στις νέες εργασιακές συνθήκες.

Με βάση τη συνθήκη της Μπολόνια και τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για σύνδεση της εκπαίδευσης με τις εκάστοτε ανάγκες της παραγωγής, βλέπουμε την ολοένα και εντεινόμενη διάλυση του Δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα του πανεπιστημίου και την κατεύθυνση επιχειρηματικοποίησης του. Το ιδιωτικό κεφάλαιο εισέρχεται απ' τη μία για να βγάλει άμεσο κέρδος από τομείς “φιλέτα” (σίτιση, στέγαση, καθαριότητα), διαλύοντας τις εργασιακές σχέσεις κατ' αναλογία με τον ιδιωτικό τομέα, αφετέρου για να κατευθύνει την έρευνα στις ανάγκες των επιχειρήσεων που θα το χρηματοδοτούν όσο η κρατική χρηματοδότηση μειώνεται, απομυζώντας κέρδη και από τη διανοητική εργασία (εκτός των άλλων, τώρα και) των φοιτητών.

Αυτό σημαίνει αλλαγή των προγραμμάτων σπουδών ώστε οι γνώσεις να είναι αυτές που χρειάζεται η κάθε επιχείρηση και γενικότερα η αγορά εργασίας στην εκάστοτε χρονική περίοδο , δωρεάν εργασία ακόμη και από προπτυχιακούς φοιτητές στο κομμάτι της έρευνας και τώρα ακόμη και υπενοικίαση των υπερσύγχρονων πανεπιστημιακών εργαστηρίων για επιχειρηματική έρευνα (στις λεγόμενες spin – off εταιρίες ή αλλιώς “τεχνοβλαστοί”). Παράλληλα η δομή πρέπει να προσιδιάζει σε αυτή μιας επιχείρησης με αποκομμένη διοίκηση (Συμβούλιο Ιδρύματος) από των έλεγχο φοιτητών και εργαζόμενων και πειθάρχηση των τελευταίων, ώστε να εξασφαλίζεται η “ομαλή” λειτουργία της.

Ήδη στο πανεπιστήμιο δυτικής Μακεδονίας, τελείως απροκάλυπτα η ΔΕΗ (που οδεύει προς ιδιωτικοποίηση), ίδρυσε 3 έδρες με γνωστικά αντικείμενα που θα της φέρουν άμεσα ερευνητικά αποτελέσματα για αύξηση των κερδών της.

Τι αλλαγές θα φέρει ο εσωτερικός κανονισμός στις σπουδές μας;

ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΠΤΥΧΙΟΥ – ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ – ΕΝΤΑΣΗ ΤΑΞΙΚΩΝ ΦΡΑΓΜΩΝ

Τι λέει ο νόμος? Οι σπουδές διαρθρώνονται σε τρεις κύκλους, τον πρώτο (προπτυχιακές σπουδές a.k.a. bachelor = 3 έτη σπουδών = 180 πιστωτικές μονάδες), τον δεύτερο (μεταπτυχιακές σπουδές a.k.a. master = 2 έτη σπουδών = το λιγότερο 60 πιστωτικές μονάδες) και τον τρίτο (διδακτορικές σπουδές a.k.a. doctorate = 3 έτη = το λιγότερο 30 πιστωτικές μονάδες και διδακτορική διατριβή).

Τι εννοεί ο νόμος? Μ’ αυτόν τον τρόπο διασπάται η ενιαιότητα του πτυχίου το οποίο αντικαθίσταται από τον ατομικό φάκελο προσόντων τον οποίο θα γεμίζει ο καθένας ξεχωριστά με πιστωτικές μονάδες. Πλέον δε θα έχουμε πτυχίου παιδαγωγού αλλά ένα πτυχίο – καρότσι(!) από σούπερ μάρκετ, καθώς θα ψωνίζουμε πιστωτικές μονάδες από διαφορετικές σχολές, χωρίς απαραίτητα να σχετίζονται με το αντικείμενό μας αλλά με τις ανάγκες του εργοδότη με τον οποίο θα βγούμε να διεκδικήσουμε μία θέση εργασίας στη βάση του ανταγωνισμού με τον διπλανό μας.

Το νέο μοντέλο εργαζομένου που θα προκύπτει είναι:

·                     πειθήνιος και εντατικοποιημένος, που από τους ακραίους ρυθμούς σπουδών θα περνάει στα ακραία ωράρια εργασίας χωρίς κανένα δικαίωμα συλλογικής διεκδίκησης

·                     ευέλικτος και ανταγωνιστικός, που θα τρέχει για να μαζέψει νέες επί-πληρωμή πιστωτικές μονάδες για να συμπληρώσει τον φάκελο προσόντων, με επανακαταρτίσεις της δια βίου «μάθησης», ώστε να εκπληρώνει την προσδοκία για «αλλαγή 7 επαγγελμάτων», στην καριέρα του.

·                     Αμόρφωτος και υπερεξειδικευμένος, με διάσπαρτες κατακερματισμένες γνώσεις, χωρίς συνολική εποπτεία του αντικειμένου του, που θα του έδινε τη δυνατότητα να ερμηνεύσει τον κόσμο γύρω του, να τον κρίνει και να τον αλλάξει.

Οι τρεις κύκλοι σπουδών χωρίζονται μεταξύ τους με οικονομικούς και εξεταστικούς φραγμούς. Ήδη μέσα στο κατακαλόκαιρο πέρασαν δίδακτρα στα μεταπτυχιακά, ενώ κατεύθυνση του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), πέρα από μια σειρά «διαμαντιών» είναι η επιβολή διδάκτρων εδώ και τώρα στα προπτυχιακά και η αναγνώριση των ιδιωτικών κολλεγίων ως ισότιμων με τα δημόσια πανεπιστήμια.

 Το Συμβούλιο Ιδρύματος (που όλοι ξέρουμε από ποιους απαρτίζεται (μανατζαρέους που δεν έχουν καμία σχέση με την πανεπιστημιακή κοινότητα και καθηγητές-τσιράκια του Υπουργείου) αποφασίζει τον ορισμό ή μη διδάκτρων και του ύψους τους για τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών του ιδρύματος, ύστερα από γνώμη του Κοσμήτορα της αντίστοιχης σχολής Η επιβολή διδάκτρων και εξεταστικών φίλτρων, εντείνει ακόμη περισσότερο τους ταξικούς φραγμούς με αποτέλεσμα τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών να αποκλείονται από την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΑ ΦΙΛΤΡΑ – ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Τι λέει ο νόμος; Ο φοιτητής εγγράφεται στη σχολή στην αρχή κάθε εξαμήνου. Αν δεν εγγραφεί για δύο συνεχόμενα εξάμηνα, διαγράφεται αυτοδικαίως από τη σχολή. Ταυτόχρονα, μετά το πέρας της περιόδου κανονικής φοίτησης, που ισούται με τον ελάχιστο αριθμό των αναγκαίων για την απονομή του τίτλου σπουδών εξαμήνων, σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών της σχολής, προσαυξημένο κατά τέσσερα εξάμηνα(ν+2), ο φοιτητής διαγράφεται από το πρόγραμμα.

Τί εννοεί ο νόμος? Αυτό σημαίνει πλήρη εντατικοποίηση των σπουδών και εάν κάποιος δεν είναι πλήρως αφοσιωμένος σε αυτές (εάν εργάζεται ή εάν μένει σε άλλη πόλη ή εάν απλά θέλει να κάνει κάτι διαφορετικό εκείνο το διάστημα στη ζωή του!) θα διαγράφεται. Αυτό από τη μια αποκλείει αυτόματα μια τεράστια μερίδα φοιτητών, κυρίως από λαϊκές οικογένειες, που αναγκάζονται να εργαστούν για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, κάτι που εντείνει ακόμη περισσότερο τους ταξικούς φραγμούς. Βέβαια, για τους εργαζόμενους, έχουν προβλέψει να ρίξουν στάχτη στα μάτια, καθώς για αυτούς που δηλώνουν επίσημα 20 ώρες την εβδομάδα υπάρχει ειδική ρύθμιση. Ποιος όμως δουλεύει ασφαλισμένος και μάλιστα τόσες ώρες, στο σύγχρονο εργασιακό μεσαίωνα;

Επίσης, εάν κάποιος αποτύχει περισσότερες από τρεις φορές σε ένα μάθημα, θα εξετάζεται από «ειδική» τριμελή επιτροπή, χωρίς τον διδάσκοντα, ώστε να αποδείξει την αξία του να συνεχίσει τις σπουδές. Εάν αποτύχει κι εκεί 3 φορές, θα βλέπει το δρόμο της εξόδου. Επομένως, πλήρης εντατικοποίηση σπουδών, με απόλυτη αφοσίωση στις φοιτητικές υποχρεώσεις, χωρίς να υπάρχει χρόνος για συλλογικές διεκδικήσεις, διασπώντας τους φοιτητικούς συλλόγους και οδηγώντας τους φοιτητές στον ατομικό δρόμο και στον ανταγωνισμό.

ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΕΣ ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ – ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ

Τι λέει ο νόμος? Το ίδρυμα χορηγεί σε φοιτητές του βραβεία και υποτροφίες, με κριτήριο την επίδοσή τους στις σπουδές. Οι φοιτητές πρώτου κύκλου σπουδών έχουν δικαίωμα να λάβουν άτοκο εκπαιδευτικό δάνειο από πιστωτικά ιδρύματα (τράπεζες) της χώρας, με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.

Το πανεπιστήμιο χορηγεί σε σύμπραξη με τις τράπεζες (κάτι πρέπει να βγάλουν κι αυτές), δάνεια στους φοιτητές με βάση ανταποδοτικά κριτήρια, δηλαδή ανάλογα με το πόσο συνεπείς (aka εντατικοποιημένοι) είναι στις σπουδές τους. Έχουν όμως υποχρέωση να τα αποπληρώσουν είτε με τον πρώτο τους μισθό – χρεώνοντάς  τους στην ουσία για μια ζωή (Στις ΗΠΑ  το 50% των αντρών αποφοίτων κατατάσσεται στον κατοχικό στρατό στο Ιράκ, ενώ πάν από το 1/4 των γυναικών δουλεύει στη βιομηχανία του σεξ!), είτε με εργασία σε διοικητικές θέσεις του πανεπιστημίου με απροσδιόριστο μισθό και εργασιακές σχέσεις, καλύπτοντας το κενό των διοικητικών που έχουν απολυθεί.

Σημειωτέο ότι η αξιολόγηση του κάθε τμήματος που σχετίζεται με τη χρηματοδότησή του, βελτιώνεται σε περίπτωση που το τμήμα έχει ιδρύσει προγράμματα “αριστείας” (ανταποδοτικές υποτροφίες), προγράμματα “Δια Βίου Μάθησης” (επί πληρωμή σεμινάρια με ECTS) και προγράμματα “σύντομου κύκλου σπουδών”(2ετή προγράμματα χωρίς κανένα γνωστικό αντικείμενο ή επαγγελματικό δικαίωμα – χειρότερα και από ΙΕΚ!).

ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΣΥΓΓΡΑΜΑΤΩΝ

Τί λέει ο νόμος? Διδακτικό σύγγραμμα θεωρείται κάθε έντυπο ή ηλεκτρονικό βιβλίο (...), το οποίο ανταποκρίνεται στο γνωστικό αντικείμενο ενός μαθήματος και καλύπτει ολόκληρο ή το μεγαλύτερο μέρος της ύλης

Τί εννοεί ο νόμος? Τη θέση των βιβλίων έρχονται να πάρουν τα ηλεκτρονικά συγγράμματα. Αν δε θέλουμε να βάλουμε όλοι γυαλιά του χρόνου θα πρέπει να τα εκτυπώνουμε με δικά μας χρήματα (όπως γίνεται πλέον και με τα corpus), προσθέτοντας ένα ακόμη δυσβάσταχτο βάρος σε όσους ήδη δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.

ΑΥΤΑΡΧΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Ουσιαστικά ο Κανονισμός αποτελεί η τελευταία ευκαιρία που προσφέρει το Υπουργείο στους Πρυτάνεις να αποδείξουν τη χρησιμότητα τους στο «νέο» πανεπιστήμιο και να τους επιτρέψει να διατηρήσουν κάποιο ρόλο, καθώς οι εσωτερικοί κανονισμοί συγκροτούνται από επιτροπές που έχει ορίσει η πρυτανεία. Βέβαια σε περίπτωση που αυτό δε γίνει υπάρχει η πρόβλεψη να συγκροτηθούν από το Συμβούλιο ιδρύματος ή ακόμη και με υπουργικό διάταγμα (!) καταργώντας πλήρως το αυτοδιοίκητο του πανεπιστημίου.

Τα οικονομικά του πανεπιστήμιου (το “που πάνε τα λεφτά Άρη!”) αποφασίζονται απ΄ τον πρύτανη, εγκρίνονται όμως από το Συμβούλιο Ιδρύματος (ΣΙ), στο οποίο υπερεξουσία αποκτά ο Γραμματέας (που οφείλει να έχει εμπειρία ως manager!), ενώ η παρουσία των φοιτητών που αποτελούν την πλειοψηφία της πανεπιστημιακής κοινότητας, εκπροσωπούνται από τον “ένα φοιτητή της καρδιάς μας” μέσα από αντιδημοκρατικές διαδικασίες (εκλογές με ενιαίο ψηφοδέλτιο).

Το αυτοδιοίκητο του πανεπιστημίου, που στην ουσία ορίζει τη δημοκρατική και αυτόνομη λειτουργία του, κάτι που είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο από το '79, καταργείται και τη θέση των αιρετών, από τις γενικές συνελεύσεις, εκπροσώπων της κάθε σχολής (κοσμήτορες πρόεδροι), παίρνουν απροκάλυπτα μάνατζερ που πλέον διορίζονται από το ίδιο το συμβούλιο ιδρύματος και τα τσιράκια των επιχειρηματιών και του υπουργείου. Επίσης και οι ίδιοι οι εκπρόσωποι των σχολών πρέπει να είναι “αποδεκτοί” από το συμβούλιο ιδρύματος για να θέσουν υποψηφιότητα, κάτι που στην ουσία σημαίνει ότι πρέπει να δηλώνουν υπέρ του νόμου πλαισίου – κάτι σαν δήλωση φρονημάτων.

Αλλά και γενικότερα ορίζεται πειθαρχικό για όποιο μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας παραβιάζει στο νέο εσωτερικό κανονισμό, οδηγώντας στην ποινικοποίηση των ιδεών και σε συνδυασμό με την κατάργηση του ασύλου στην ακόμη εντονότερη καταστολή του φοιτητικού κινήματος και των συλλογικών διαδικασιών.  Αυτό το ρόλο έρχεται να παίξει η λεγόμενη “Επιτροπή δεοντολογίας”, συμμορφώνοντας την εσωτερική λειτουργία των πανεπιστημίων με τη “σιγή ιχθύος” που επικρατεί στο εσωτερικό μιας επιχείρησης. Η τρομοκρατία και η καταστολή παίρνουν τη θέση τους και θεσμικά στα πανεπιστήμια!

Αυξημένο ρόλο αποκτά και η Α.ΔΙ.Π. (Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας), η οποία θα καθορίζει την χρηματοδότηση του τμήματος σύμφωνα με την εξωτερική αξιολόγηση, δηλαδή με το πόσο έχει εναρμονιστεί το τμήμα με το νόμο. Ιδρύεται όμως και το Οικονομικό Συμβούλιο, ως βασικός

διαχειριστής των οικονομικών του κάθε ιδρύματος, δίνοντας τη δυνατότητα σε κάθε ίδρυμα (ή σχολή) να χαράξει τη δική του οικονομική πολιτική ξεκάθαρα προς το συμφέρον του κεφαλαίου (ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας Παν/μίων, χορηγίες από ιδιώτες, επενδύσεις, δίδακτρα, εργολαβίες κλπ).

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΦΟΙΤΗΤΗ

Τί λέει ο νόμος? Ο Συνήγορος του φοιτητή έχει σαν αρμοδιότητες ''τη διαμεσολάβηση μεταξύ φοιτητών και καθηγητών ή φοιτητών και διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος, την τήρηση της νομιμότητας στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής ελευθερίας, την αντιμετώπιση φαινομένων κακοδιοίκησης και τη διαφύλαξη της εύρυθμης λειτουργίας του ιδρύματος''.

Τί εννοεί ο νόμος? Το όργανο αυτό έρχεται να δέσει με το προαναφερθέν κλίμα ασφυκτικής νομιμότητας και τάξης προσθέτοντας κάτι από χούντα με τα καθήκοντα ανακριτή που αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας. Στόχο έχει την τρομοκράτηση και τη δημιουργία ενός καθεστώτος μέσα στα πανεπιστήμια με σκοπό να χτυπηθεί και στην ιδανική περίπτωση να εξαφανιστεί φοιτητικός συνδικαλισμός και η ως τώρα δυναμική και εκρηκτικότητα του φοιτητικού κινήματος σαν μοχλός περεταίρω κοινωνικών ανατροπών και εκτός πανεπιστημίου.

Απέναντι σε όλα αυτά, το φοιτητικό κίνημα πρέπει να βγει ενιαίο και με συνολικό αγώνα τόσο για τη μη ψήφιση των εσωτερικών κανονισμών όσο και για τη συνολική ανατροπή του νόμου. Να βαδίσει ξανά στις αγωνιστικές παρακαταθήκες των καταλήψεων του 2011, του μπλοκαρίσματος των συμβουλίων ιδρύματος και του κοινού αγώνα με όλα τα αγωνιζόμενα κομμάτια εντός και εκτός πανεπιστημίου.

Είναι ανάγκη και αυτή τη φορά να βαδίσουμε το δρόμο του συλλογικού ανυποχώρητου αγώνα, να ορθώσουμε τείχος απέναντι στις διαγραφές, τη διάσπαση των πτυχίων μας και την υπαγωγή της γνώσης στις ανάγκες του κεφαλαίου.

ΜΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ – ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ – ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥΣ,

ΜΠΛΟΚΑΡΟΥΜΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ

ΑΝΑΤΡΕΠΟΥΜΕ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ – ΕΕ – ΔΝΤ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥΣ

ΔΗΜΟΣΙΑ – ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ _ ΜΟΝΙΜΗ ΚΑΙ ΣΤΑΘΕΡΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 
ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΜΑΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΦΟΙΤΗΤΩΝ – ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ